2.1     نظری ه­پردازان زمینه ­پرداز

گرچه، بریگر ورنرفلت را می­توان اندیشندی دانست که مفهوم و تئوری مبتنی بر منابع را مطرح نمود، اما این نظریه و مفهوم نیز مانند همه ­ی مفاهیم علمی بر پایه ­های نظری و تا

ریخی قرار دارد که اندیشمندان بسیاری در شکل­ گیری آنها نقش داشته­ اند.

در تئوری مبتنی بر منابع که توسط ورنرفلت مطرح گردید مهم ­ترین مبنا اثر خانم پنروز است که پیش از این مطرح گردید و البته در بخش بعدی مجددا مطرح خواهد گردید. علاوه بر ایشان دیدگاه مبتنی بر منابع به وضوح شامل رگه ­هایی از کوز[15]، سلزنیک[16]، استیگلر[17]، چندلر[18]، ویلیامسون[19] است که همگی در منابع و کاربرد آن مباحثی مطرح ساخته ­اند(Conner & Prahalad, 1996).

2.2     ادیث پنروز

ادیث تیلتون(پنروز)(1914-1996) در سال 1914 در لس ­آنجلس به دنیا آمد. او مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه کالیفرنیا در برکلی دریافت نمود. پنروز پس از مدتی کارشناسی ارشد و دکتری خود را تحت راهنمایی پروفسور فریتز ماخلاپ[20] در دانشگاه جان هاپکینز[21] دریافت نمود. او در سال 1945 با پروفسور پنروز که یکی از اساتیدش در دانشگاه برکلی  بود ازدواج نمود و کار در سفارت آمریکا در انگلستان را آغاز نمود. پنروز در سال 1950 رساله دکتری خود را تحت عنوان «اقتصاد نظام بین ­المللی پتنت [22]» دفاع نمود.

پنروز برای مدتی در دانشگاه جان هاپکینز به تدریس مشغول بود و پس از تسلط جریان مکارتیسم[23] در آمریکا مجبور به ترک آمریکا شده و برای مدتی در دانشگاه ملی استرالیا تدریس نمود. سپس، استرالیا را به مقصد بغداد ترک کرد و برای مدتی نیز در دانشگاه بغداد تدریس می­ نمود.

مدت اقامت پنروز در عراق، سبب آشنایی او با صنعت نفت و آغاز مطالعات او در باب اقتصاد صنعت نفت گردید، که منجر به انتشار کتاب «بنگاه ­های بزرگ بین ­المللی در کشورهای درحال توسعه: صنعت بین ­المللی نفت[24]» در سال 1968 شد. پس از تغییر اوضاع کشورهای عربی و نهضت­های آل سعود و هاشمی او مجبور به فرار از طریق سوره به ترکیه و از آنجا به انگلستان شد.

در سال 1959 به یک برنامه تحقیقاتی در دانشگاه اقتصاد لندن پیوست و جایگاه استادی در اقتصاد با گرایش آسیا را کسب کرد. سپس دز 64 سالگی در موسسه اینسید[25] فرانسه مشغول شده و از همان موسسه بازنشسته گردید.

کتاب معروف خانم پنروز به عنوان کلیدی­ ترین مبنای شکل­ گیری مدیریت استراتژیک امروزی و همچنین دیدگاه مبتنی بر منابع به شمار می ­رود.

پنروز در فصل دوم کتاب خود، مبانی مرتبط با منابع بنگاه را مطرح ساخته و در فصول بعدی و به خصوص فصل پنجم به این مساله مهم می ­پردازد که چگونه منابع جهت­ گیری­ های رشد بنگاه را ایجاد می ­نمایند. پنروز در مورد منابع می­نویسد:

منابع چیزهای فیزیکی هستند که بنگاه­ ها برای کاربرد خود و یا افراد استخدام شده­ ی خود و با هدف اینکه آنها را به صورت موثر­تری به یک عضو موفق بنگاه تبدیل کنند می­ خرند، اجاره می­ کنند و یا تولید می­ کنند. از سوی دیگر تاثیر و مشارکت این منابع در عملکردهای تولیدی بنگاه می­ باشد.(Penrose, 1959, p. 67)

2.3     بریگر ورنرفلت

بریگر ورنرفلت کارشناسی فلسفه و کارشناسی ارشد اقتصاد خود را از دانشگاه کپنهاگ در دانمارک اخذ نمود و مدرک دکتری خود را از دانشگاه هاروارد در رشته اداره کسب و کار(DBA) گرفت. او هم اکنون

 به عنوان استاد در حوزه بازاریابی در دانشگاه هاروارد مشغول به تدریس می­ باشد.

ورنرفلت در مقاله مهم و معروف خود تحت عنوان «نگاهی مبتنی بر منابع به بنگاه[26]» این ایده را مطرح می­ سازد که به جای نگاه مبتنی بر محصولات و خروجی بنگاه، نگاهی بر مبنای منابع به بنگاه داشته و چهار مورد زیر را بررسی می­ کند(Wernerfelt, 1984):

• توصیف تفاوت­های بنگاه­ ها از دید تفاوت­ ها در منابع آنها
• توصیف موانع ورود مبتنی بر جایگاه منابع بنگاه
• استراتژی در مفهوم بهره ­بردرای بهتر از منابع موجود و تلاش برای توسعه منابع جدید
• ادغام و خرید شرکت­ ها به معنای جذب مجموعه­ ای جدید از منابع

2.4     جی بارنی

جی بارنی به عنوان یکی از اندیشمندان سر شناس حوزه مدیریت استراتژیک و کارآفرینی مطرح می­ باشد. بارنی که تحصیلات تکمیلی خود را در

 دانشگاه ییل گذراند، آثار متعدد و تاثیرگذاری در حوزه مدیریت استراتژیک و کارآفرین منتشر نموده است. بارنی به عنوان رئیس سابق انجمن مدیریت استراتژیک و عضو هیئت رئیسه کنونی آن، نقشی جدی در انسجام علمی این حوزه داشته است. او هم اکنون به عنوان استاد در دانشگاه یوتا و ادیتور چند ژورنال معتبر حوزه مدیریت مشغول به فعالیت می­باشد.

بارنی در حدود یک سال پس از مقاله معروف ورنرفلت (1984) دو مقاله مهم (J. B. Barney, 1986a, 1986b) در حوزه دیدگاه مبتنی بر منابع منتشر نمود که البته ارجاع مشخصی به اثر ورنرفلت نداشت. این مقاله ها نیز به عنوان پایه­هایی برای دیدگاه مبتنی بر منابع مطرح می باشند. این دو مقاله دو عنصر مهم دیدگاه مبتنی بر منابع را توصیف نموده­ اند: بازار عوامل استراتژیک و همچنین نقش انتظارات.

بارنی (1991) همچنین چارچوبی برای دیدگاه مبتنی بر منابه ارایه نمود که انسجام و ساختار یافتن این دیدگاه بر اساس همین چارچوب نهایی گردید.

3        منابع:

Barney, J. (1991). Firm Resources and Sustained Competitive Advantage. Journal of Management, 17(1), 99–120. doi:10.1177/014920639101700108

Barney, J. B. (1986a). Organizational Culture: Can It Be a Source of Sustained Competitive Advantage? Academy of Management Review, 11(3), 656–665. doi:10.5465/AMR.1986.4306261

Barney, J. B. (1986b). Strategic Factor Markets: Expectations, Luck, and Business Strategy. Management Science, 32(10), 1231–1241. doi:10.1287/mnsc.32.10.1231

Conner, K. R., & Prahalad, C. K. (1996). A Resource-Based Theory of the Firm: Knowledge Versus Opportunism. Organization Science, 7(5), 477–501. doi:10.1287/orsc.7.5.477

Jackson, S. E., & Dutton, J. E. (1988). Discribing Treats and Opportunities. Administrative Science Quarterly, 33, 370–387. doi:0001-8392/88/3303-0370/$1.00

Lockett, A. (2005). Edith Penrose’s legacy to the resource-based view. Managerial and Decision Economics, 26(2), 83–98. doi:10.1002/mde.1214

Mintzberg, H. (1981). Organizational design: Fashion or fit? Harvard Business Review, 59(1), 103–116.

Peltzman, S. (1991). The Handbook of Industrial Organization. Journal of Political Economy, 99(1), 201–217.

Penrose, E. (1959). The Theory of The Growth of The Firm (Fourth., p. 301). Oxford University Press.

Pitelis, C. (2005). Edith Penrose, organisational economics and business strategy: an assessment and extension. Managerial and Decision Economics, 26(2), 67–82. doi:10.1002/mde.1215

Porter, M. E. (1980). Competitive Strategy: Techniques for Analyzing Industries and Competitors. New York: NY: Free Press.

Porter, M. E. (1981). The Contributions of Industrial Organization to Strategic Management. The Academy of Management Review, 6(4), 609. doi:10.2307/257639

Porter, M. E. (1985). Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance. New York: Simon and Schuster.

Rugman, A. M., & Verbeke, A. (2002). Edith Penrose’s contribution to the resource-based view of strategic management. Strategic Management Journal, 23(8), 769–780. doi:10.1002/smj.240

Rumelt, R. P., Schendel, D., & Teece, D. J. (1991). Strategic management and economics. Strategic Management Journal, 12(S2), 5–29. doi:10.1002/smj.4250121003

Schmalensee, R. (1988). Industrial Economics: An Overview. The Economic Journal, 98(392), 643. doi:10.2307/2233907

Wernerfelt, B. (1984). A resource-based view of the firm. Strategic Management Journal, 5(2), 171–180. doi:10.1002/smj.4250050207

Wolfe, J. . N. . (1962). The Theory of the Growth of the Firm by Edith Tilton Penrose. Journal of Political Economy, 70(3), 317.